Burgerlijke- en handelszaken

Rivaal wordt overnemer

 

Patentengeschillen voor een rechtbank uitvechten kan een lange en vooral dure grap worden. Bemiddeling is in zo'n geval een veel betere oplossing en kan zelfs tot onverwachte, creatieve resultaten leiden waar beide partijen beter van worden. “Tussen een spin-off van een universiteit en een groot buitenlands bedrijf woedde al jaren een ware patentenoorlog”. “De spin-off had een revolutionaire machine uitgevonden en vond dat een gelijkaardige machine van het grote bedrijf wel heel erg op haar uitvinding geleek.” Het juridisch geschil tussen de twee werd in verschillende landen en voor verschillende rechtbanken uitgevochten en had al handenvol geld gekost. Bovendien hing de verliezer van het proces ook nog eens een zware schadevergoeding boven het hoofd. De financiële inzet was dus zeer hoog. Toen de strijd stilaan uitzichtloos begon te worden, stemden de twee partijen, zonder al te veel hoop, er mee in om bemiddeling te proberen. “In eerste instantie werden er twee dagen uitgetrokken om aan tafel te gaan zitten. Na anderhalve dag was er al een principeakkoord dat voor beiden voordelig was: de spin-off, die niet over de commerciële en financiële middelen beschikte van zijn rivaal, werd daarbij overgenomen door de buitenlandse firma. Op die manier kreeg haar machine een veel betere distributie en een veel gunstigere commerciële toekomst. De prijs die de firma betaalde was veel gunstiger dan de onzekere uitkomst van een juridische veldslag af te wachten. Zowel de spin-off als haar voormalige rivaal kwam beter uit de bemiddeling. De enige voorwaarde was: opnieuw de communicatie herstellen en zorgen dat de twee partijen weer met elkaar praten.” Ordentelijk uit mekaar. Bemiddeling is maar zelden een verhaal van geitenwollen sokken. De twee partijen zullen tot het uiterste gaan en het onderste uit de kan proberen te halen en soms zullen hun wegen ook scheiden. Maar vaak gebeurt dat op een veel serenere manier dan bij een proces. “Bemiddeling is niet alleen een manier om tot een vergelijk te komen, maar is ook geschikt om op een ordentelijke manier uit mekaar te gaan”. “In een aannemersbedrijf lagen de vijf familiale aandeelhouders al een tijd in ruzie en met bemiddeling wilden ze uit de onverdeeldheid geraken. Al gauw werd echter duidelijk dat het water tussen de vijf té diep was. Het kwintet splitste zich op in twee groepjes van twee en drie aandeelhouders. Het gevolg was dat de bestaande vennootschap vereffend werd en dat één groep het bedrijf overnam aan een bepaalde prijs voor het onroerend goed en het handelsfonds. De partijen beëindigden dus hun samenwerking, maar dat verliep in alle sereniteit en erg snel: op drie maanden was de NV intern verkocht.”


Slechte afspraken maken slechte vrienden

 

Voor wie besluit om een geschil door een rechter te laten oplossen is er no way back. De kans dat de twee partijen na zo een avontuur nog door één deur kunnen, is bijzonder klein. Bij bemiddeling is dat vaak heel anders. Het verhaal speelt zich af bij een grote fabrikant van bepaalde ‘volumineuze’ producten Tijdens de levensduur van die producten gebeurt er heel veel overslag: de producten worden gedistribueerd naar grootverdelers en zo verder naar kleinverdelers en dan naar de eindgebruiker. Elk product moet bij exact de juiste klant terechtkomen en dat is een zeer complex proces, wat veel logistieke know-how en infrastructuur vereist. Er waren zelfs zoveel handelingen nodig dat al snel blijkt dat de vervoerder geld verliest. Dat was maar één voorbeeld van de slechte communicatie die er van in het begin was tussen de twee partijen, wat ook tot heel veel fouten leidde. De fabrikant besluit om het contract op te zeggen, maar er is een clausule die bepaald dat zoiets alleen kan na een verplichte bemiddelingsronde. Die vergaderingen, met beide CEO’s en een batterij advocaten, duren nauwelijks twee dagen. Elke partij komt tot het inzicht dat hun dossier eigenlijk toch minder sterk zijn dan ze aanvankelijk denken en er wordt overeengekomen om toch een bepaalde betaling te doen voor de geleverde diensten.” In dit geval gingen de beide partijen uit mekaar, maar bemiddeling kan een goede hefboom zijn om de samenwerking opnieuw leven in te blazen. De relaties zijn na bemiddeling toch een stuk minder verzuurd.

 

Rekening houden met emotionele factoren

 

Dikwijls liggen bij een conflict emotionele elementen aan de oorsprong van een geschil. De bemiddelaar moet daar rekening mee houden in zijn zoektocht naar een oplossing. Wanneer een conflict ontstaat, zij het van persoonlijke of beroepsmatige aard, doemt er een emotionele pijn op. Dit lijden komt voort uit een gevoel van onrecht of verraad, en geeft dikwijls voeding aan een roep om wraak. Dikwijls gaat dit ook gepaard met een gevoel van ontreddering: wat gaat er gebeuren? De bemiddeling houdt rekening met dit emotioneel aspect. Om het geschil op te lossen, wordt aan de partijen de gelegenheid gegeven om elkaar te spreken, om hun standpunt uit te drukken, maar ook hun gevoelens. En, om deze van de ander te beluisteren, meer zelfs te begrijpen. In één woord, de bemiddeling heeft een catharsis effect.  Een conflict van erfopvolging sleepte reeds tien jaar aan tussen een oom en zijn neef, meer bepaald over de nalatenschap van de vader van deze laatste. De dialoog tussen partijen was verbroken en de situatie helemaal geblokkeerd. Aan deze partijen werd een bemiddeling aangeraden. In nauwelijks twee maanden werd een akkoord bereikt. Het succes van de bemiddeling ligt besloten in de vrijwilligheid van de stap. Door ervoor te kiezen om zich te lenen tot de stap naar de bemiddeling toont men reeds zijn bereidheid om tot een akkoord te komen. Uiteraard is er een correlatief: de bemiddeling kan maar slagen zo allebei de partijen te goeder trouw zijn. Maar zo alle voorwaarden verenigd zijn, is een bemiddeling tegelijk korter en minder kostelijk dan een gerechtelijke procedure.