Beredeneerd onderhandelen is te definiëren als “een proces van interpersoonlijke nemen van beslissingen door twee of meer personen waarbij zij tot een integratief akkoord komen, dat op een creatieve wijze alle opportuniteiten benut van gezamenlijke voordelen”.
4 fundamentele principes:
De personen scheiden van het probleem
Hiermee wordt bedoeld dat de bemiddelaar door gepaste interventies de partijen ertoe brengt het op te lossen geschil dermate te herdefiniëren, zodat zij zich met volle aandacht kunnen concentreren op de werkelijke onderdelen van het geschil; eerder dan op de persoonlijke en emotionele accenten die het beeld van het op te lossen geschil vertroebelen.
De belangen zoeken achter de standpunten
Via het verhaal van elk van de partijen zal de bemiddelaar met de partijen hun belangen in het geschil in beeld brengen en logisch ordenen. De opgelijste belangen zullen aldus op de voorgrond komen, eerder dan de juridische kwalificatie die eraan zou kunnen gehecht worden.
Opties bedenken in functie van gezamenlijk voordeel
De partijen zullen door de bemiddelaar gestimuleerd worden om zoveel mogelijk opties ter oplossing van het geschil te laten oplijsten, zodat deze kunnen opvallen, die voor elk van de partijen het nauwst aansluiten bij hun belangen en waarbij elke partij zijn voordeel doet.
Onderhandelen op basis van objectieve criteria
Het onderhandelen van een voor elke partij aanvaarbare oplossing zal voor de partijen vergemakkelijkt worden door de zorg die de bemiddelaar eraan besteedt om erover te waken dat partijen objectieve criteria aanleggen als onderhandelingsbasis.
Middelen van non-verbale communicatie:
Actief luisteren
Door zeer gericht en actief partijen te beluisteren, zal de bemiddelaar kunnen inhaken op de minste aanzet die een partij in zijn verhaal geeft, om hetzij ingehouden emoties te laten ventileren, hetzij daaruit vertrekkend verduidelijkingen en nuanceringen van de bekommernissen van partijen naar boven brengen.
De goede vragen stellen
Door de gerichte vraagstelling van de bemiddelaar zal de aandacht van de partijen doorheen het bemiddelingstraject gevestigd blijven op de kern van de zaak, en zullen partijen tot een inhoudelijke kwalitatieve en interactieve gedachtewisseling gebracht worden.
Woordkeuze
Door de juiste toon te zetten met een gepast woordgebruik, zodat partijen zich in generlei opzicht geremd of belemmerd voelen om vrijuit te spreken zal de bemiddelaar de gespreksdynamiek onderhouden. Daardoor worden partijen ertoe aangezet het geschil werkelijk uit te praten.
Herformuleren – samenvatten
Door een blijvende aandacht van de bemiddelaar doorheen het bemiddelingstraject om de informatie die partijen geven te herformuleren en/of samen te vatten, zullen de partijen een beter inzicht verwerven in elkaars drijfveren in het geschil en hun zoektocht naar de oplossing ervan.
Oogcontact
Het visueel contact dat partijen onder elkaar en met de bemiddelaar onderhouden, laat toe een extra dimensie toe te voegen aan de gesprekken.
Houding tijdens de ontmoeting
De bemiddelaar zal er eveneens voor zorgen dat partijen tijdens de gesprekken de afgesproken regels van wellevendheid de bovenhand houden.
Stilte
Een eventuele stilte kan evenveel betekenis in zich dragen als een woordenstroom, dan wel doorslaggevend zijn voor een keerpunt in de onderhandeling.
Plaats ingenomen in het onderhoud
Fundamentele inzet (of onaantastbare belangen) aanwezig in bijna alle onderhandelingen
Doordat partijen in onderhandeling zich erkend weten als volwaardig en gerespecteerd, zullen zij zich volkomen betrokken voelen bij de onderhandeling waarin zij ervaren zelf te kunnen beslissen over de oplossing van hun geschil. Daardoor zullen partijen zich meer gedragen als partners die een gezamenlijk probleem moeten oplossen, eerder dan tegenstanders die boven alles willen zegevieren. Waar het passend is, zal de waardering voor de persoonlijkheid van de partijen eveneens toenadering kunnen scheppen, en bijdragen tot een goed gevoel bij de rol die elk van de deelnemers aan de onderhandeling werkelijk opneemt.